روسیه و مناقشه قره باغ

در چارچوب رقابت­های ژئوپلیتیک موجود میان روسیه و غرب، کرملین مناطق خارج نزدیک را در حوزه منافع استراتژیک و حیاتی خود تعریف نموده و از مناقشات سرزمینی حل نشده موجود در این مناطق نظیر بحران قره­باغ  به­عنوان ابزاری برای تثبیت نفوذ خود در جمهوری­های جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی بهره برده است. در این بین مناقشه قره­باغ به­عنوان جدی­ترین مشکل امنیتی قفقاز جنوبی بیش از دو دهه است که تداوم داشته است و مطالعه پویش­های منطقه­ای بر شکنندگی وضعیت نه صلح نه جنگ حاکم و احتمال تشدید دوباره مناقشه اشاره دارد. مناقشه­ای که ظرفیت تبدیل شدن به جنگی تمام عیار میان طرف‌های درگیر را دارد. با توجه به مطالب مذکور، نوشتار حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال اصلی است که تشدید مناقشه قره‌باغ چه فرصت­ها و چالش­هایی برای کرملین می­تواند در پی داشته باشد؟ ایجاد ناامنی در مسیر­های صادراتی انرژی از دریای خزر به سوی بازارهای غربی و استقرار نیروهای روسیه در منطقه قره­باغ و در چارچوب نیروهای حافظ صلح را می­توان مهم‌ترین فرصت پیش­ روی کرملین دانست. در مقابل احتمال درگیر شدن با ترکیه به­عنوان متحد جمهوری آذربایجان و تقویت نفوذ غرب در قفقاز در سایه تشدید بحران چالش­های احتمالی متوجه روسیه خواهند بود. در این مقاله تلاش شده است به روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از چارچوب نظری ژئوپلیتیک،  احتمال تشدید مناقشه قره­باغ  و چالش­ها و فرصت­های متوجه روسیه  مورد بررسی قرار گیرند.